"ανεμολόγιο"

«… μήτ’ εφέτος Λαμπρή, μήτε του χρόνου Πάσχα»

Νικηφόρος Λύτρας, Άνθη Επιταφίου, 1901

Η παροιμιώδης φράση, «Καθώς καλαναρχάει, παπαδιά μου, η φλάσκα, μήτ’ εφέτος Λαμπρή, μήτε του χρόνου Πάσχα.», καταγράφεται στη συλλογή του Βενιζέλου με την εξής ερμηνεία: «Επί σημείων τα οποία προμηνύουν αναβολήν μακροχρόνιον επί κατεπειγούσης υποθέσεως τινός.»

Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει την αρχή της στο εξής: «Ιερεύς χωρικός, αγνοών την ημέραν του προσεχούς Πάσχα, έριψεν εις κύτος κολοκύνθης ισαρίθμους κυάμους με τας ημέρας της αγίας τεσσαρακοστής, εξ ων ελάμβανε ανά ένα καθ’ εκάστην, υπολογιζόμενος ούτω την ημέρα του Πάσχα, κατά την λήξιν των κυάμων. Η παπαδιά ιδούσα την πράξιν του ιερέως ταύτην και εκλαβούσαν, ότι αυτός ηγάπα πολύ τους κυάμους, έριψεν και άλλους εις την κολοκύνθην, ο δε ιερεύς δεν ηδύνατο να εύρη την συμπλήρωσιν του Πάσχα εκ των πολλών κυάμων. Όθεν απορούσα και αναγκαζομένη, παρ’ άλλων, διατί ο ιερεύς καθυστερεί τοσούτον το Πάσχα, τον ηρώτησε· και ο ιερεύς απεκρίθη· Καθώς καλαναρχάει, παπαδιά μου, η φλάσκα, μήτ’ εφέτος Λαμπρή, μήτε του χρόνου Πάσχα.»

Κύαμοι εδώ λέγονται τα κουκιά· από το αρχαίο ελληνικό κύᾰμος, ὁ= το φασόλι, σπόρος.

 __________________________________

Πηγή: Παροιμίαι δημώδεις. Υπό Ι. Βενιζέλου. Εκ του τυπογραφείου της πατρίδος. Εν Ερμουπόλει, 1867.