βιβλιοθεραπεία...
Η γραφή αποτελεί μία ψυχαναλυτική διεργασία η οποία λειτουργεί λυτρωτικά
για το συγγραφέα. Αυτή η δυναμική του βιβλίου μεταφέρεται στον αναγνώστη, ο
οποίος ξαναγνωρίζει – στο κείμενο που διαβάζει
όσα ο ίδιος ξέρει και δεν θυμάται.
Έτσι, σε ένα βιβλίο βλέπω πράγματα για τον εαυτό μου, πράγματα που είχα
ξεχάσει ή δεν συνειδητοποιούσα μέχρι να τα δω γραμμένα.
Η βιβλιοθεραπεία υπηρετεί την ανάγκη μας να βλέπουμε ότι η ζωή δεν είναι
μονόδρομος, ότι υπάρχουν επιλογές και λύσεις, φτάνει να τις αναζητήσουμε και να
τις τολμήσουμε, για να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή μας, αλλά
και την ίδια μας τη ζωή.
_________________________________________________________________________
ΤΖΟΥΑΝΕΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ. ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
Αναμνήσεις
από την Κρήτη του 17ου αιώνα
Μετάφραση:
Δεληγιαννάκη Ναταλία
Ο Τζουάνες
Παπαδόπουλος, γεννημένος γύρω στα 1618 στο Χάνδακα, έζησε τα τελευταία ειρηνικά
χρόνια της βενετοκρατίας και τη μακρόχρονη πολιορκία της πόλης του από τους
Οθωμανούς. Πρόσφυγας από το 1669, κατέφυγε στα Επτάνησα, έμεινε πολλά χρόνια
στην Ιστρία και τελικά εγκαταστάθηκε στην Πάδοβα. Εκεί έγραψε το 1696, στα
ιταλικά, τις αναμνήσεις του από τη χαμένη πατρίδα. Μιλάει για τα πελώρια τείχη
του Χάνδακα, τις εκκλησίες του, την κρήνη Μορεζίνι, παρουσιάζει συνήθειες και
αφηγείται περιστατικά, αναφέρεται σε ενδυμασίες και διασκεδάσεις, λέει για τις
καλλιέργειες και την κτηνοτροφία, θυμάται κάθε τόσο τα φαγητά και τα περίφημα
κρητικά κρασιά… Σε μια αφήγηση ελεύθερη σαν κουβέντα, συγκερνά την πίκρα του
για την απώλεια του τόπου του με το χιούμορ, τη νοσταλγία του με καυστικές
παρατηρήσεις. Ο «καιρός της σχόλης» που βρήκε ο Τζουάνες στα ήσυχα γερατειά του
μας χαρίζει ένα κείμενο μοναδικό στην αμεσότητά του, που φέρνει μπροστά μας
ολοζώντανη την «αγαπημένη πατρίδα» του στην καθημερινότητά της και σε
ιδιαίτερες, ευτυχισμένες και επώδυνες, ώρες της.
ΕΤΡΟΥΣΚΟΙ
ΣΙΝΤΙΕΣ ΠΕΛΑΣΓΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Συγγραφέας:
ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ
Περίληψη
Περιέργως,
ενώ πολλαπλές και βαθιές είναι οι σχέσεις των Ετρούσκων με τον ελληνικό
πολιτισμό, το πολυσυζητημένο θέμα της προέλευσής τους δεν έχει μέχρι σήμερα
απασχολήσει σοβαρά τους Έλληνες ερευνητές. Η αρχική, κεντρική υπόθεση της
παρούσας συλλογικής εργασίας, που αποτελεί και την πρώτη εκτεταμένη
επιστημονική διαπραγμάτευση του θέματος στην Ελλάδα, συνοψίζεται στο ερώτημα:
Μήπως οι μυστηριώδεις πρωτεργάτες αυτού που θα αποτελέσει έπειτα την βάση του
αποκαλούμενου Ετρουσκικού Πολιτισμού, προήλθαν από περιπλανώμενες
εθνικο-επαγγελματικές κομπανίες μεταλλουργών, που αφού πέρασαν από τον ελλαδικό
χώρο και ζυμώθηκαν επί μακρόν σε αυτόν, ρίζωσαν τελικά στην μεταλλοφόρο γη της
Ετρουρίας; Πιθανόν να μην είναι τυχαίο, πράγματι, ότι την επίσης μεταλλοφόρο
Λήμνο, το μοναδικό σημείο του ελλαδικού χώρου όπου βρέθηκαν επιγραφές σε ετρουσκική
γλώσσα σύμφωνα με τον Όμηρο την κατοικούσαν οι "αγριόφωνοι
Σίντιες", ένας λαός ξεχωριστά αγαπητός στον θεό των μεταλλουργών
Ήφαιστο. Με αφετηρία αυτή την ιδέα, αναζητώντας τα ίχνη και την ταυτότητα των
μυστηριωδών προγόνων των Ετρούσκων, οι συντελεστές του παρόντος πονήματος
βρέθηκαν να τους ακολουθούν ανάδρομα σε ολοένα και πιο αχαρτογράφητα μονοπάτια,
για να οδηγηθούν σε συμπεράσματα που δεν είχαν καν υποπτευθεί όταν πριν από
λίγα χρόνια ξεκινούσαν το ερευνητικό τούτο εγχείρημά του
Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ
Edmond Abou
Το
εμβληματικό έργο του Εντμόντ Αμπού για την Ελλάδα του 19ου αιώνα κυκλοφόρησε το
1855 και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Η κοινωνία, η οικονομία, η θρησκεία, η
διοίκηση, η πολιτική, τίποτε δεν μένει στο απυρόβλητο από την οξυδερκή ματιά
και την καυστική πένα του γάλλου περιηγητή.
ΕΝΑΣ ΣΤΥΛΟΣ ΦΩΤΙΑΣ(A Column of Fire)
Ken Follett
Χριστούγεννα
του 1558.
Ο νεαρός
Νεντ Γουίλαρντ επιστρέφει στη γενέτειρά του, το Κίνγκσμπριτζ, για να ανακαλύψει
ότι ο κόσμος του δεν είναι πια όπως τον είχε αφήσει. Οι αρχαίοι λίθοι του
καθεδρικού ναού ρίχνουν τη σκιά τους σε μια πόλη που σπαράσσεται από
θρησκευτικό μίσος.
Η Αγγλία
βρίσκεται σε αναταραχή, ενώ οι αιματηρές συγκρούσεις θέτουν σε δοκιμασία αξίες,
φιλίες και έρωτες. Και σύντομα ο Νεντ βρίσκεται στο αντίπαλο στρατόπεδο από τη
Μάρτζερι Φιτζέραλντ –το κορίτσι που λαχταρά να παντρευτεί.
Τότε η
Ελισάβετ Τυδώρ ανεβαίνει στο θρόνο και όλη η Ευρώπη στρέφεται κατά της Αγγλίας.
Η ευφυέστατη
νεαρή βασίλισσα στήνει το πρώτο δίκτυο μυστικών υπηρεσιών της χώρας έτσι ώστε
να ενημερώνεται αμέσως για κάθε δολοπλοκία, σχέδιο δολοφονίας, εξέγερση ή
σχεδιαζόμενη εισβολή.
Η Ελισάβετ
ξέρει ότι η σαγηνευτική, πεισματάρα βασίλισσα Μαρία της Σκωτίας βρίσκεται στο
Παρίσι και τηρεί στάση αναμονής. Μέλος μιας αδίστακτα φιλόδοξης γαλλικής
οικογένειας, η Μαρία έχει ανακηρυχθεί νόμιμη ηγεμόνας της Αγγλίας και οι
υποστηρικτές της συνωμοτούν για να απαλλαγούν από τη νέα βασίλισσα.
Ο έρωτας του
Νεντ και της Μάρτζερι φαίνεται καταδικασμένος, καθώς επί μισό αιώνα ακραία
στοιχεία πυροδοτούν τη βία από το Εδιμβούργο ως τη Γενεύη. Και ενώ η Ελισάβετ
κρατά με νύχια και δόντια το θρόνο της και τις αρχές της, προστατευμένη από μια
μικρή, αφοσιωμένη ομάδα πολυμήχανων κατασκόπων και θαρραλέων μυστικών
πρακτόρων, πολύ σύντομα γίνεται φανερό ότι οι πραγματικοί εχθροί –τότε όπως και
τώρα– δεν είναι οι αντίπαλες θρησκείες. Η αληθινή μάχη μαίνεται ανάμεσασ' εκείνους
που πιστεύουν στην ανοχή και το συμβιβασμό και στους τυράννους που επιδιώκουν
να επιβάλουν τις ιδέες τους σε όλους τους άλλους –με κάθε κόστος.
ΤΟ
ΣΟΥΛΤΑΝΙΚΟ ΧΑΡΕΜΙ
Γυναίκες και
εξουσία στην οθωμανική αυτοκρατορία
Leslie P.
Peirce
Μορφωτικό
Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Ο δυτικός κόσμος κατατρύχεται ανέκαθεν από μια αρχαία αλλά κραταιή εμμονή με τη σεξουαλικότητα της ισλαμικής κοινωνίας. Κυρίαρχο σύμβολο στους
μύθους που έχει εξυφάνει η Δύση για τη φιληδονία των μουσουλμάνων είναι το
χαρέμι. Προκατειλημμένη από τις δικές της μορφές απόλυτης μοναρχίας, η Ευρώπη
έπλασε ένα μύθο ανατολίτικης τυραννίας, εντοπίζοντας την πεμπτουσία της στο
χαρέμι του σουλτάνου. Το οργιαστικό σεξ έγινε συνώνυμο της φαύλης εξουσίας.
Οι Ευρωπαίοι δικαίως είδαν το χαρέμι ως κεντρική αρένα της πολιτικής.
Η θεμελιώδης όμως δυναμική του χαρεμιού δεν ήταν το σεξ, αλλά οι
ενδοοικογενειακοί μηχανισμοί εξουσίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το σεξ (η
ερωτική επιθυμία, η ερωτική πράξη) δεν ήταν κινητήρια δύναμη μέσα στο σουλτανικό
χαρέμι? ήταν όμως απλώς μία από τις πολλές δυνάμεις, και μάλιστα όχι ιδιαίτερα
σημαντική.
Το σεξ για τον οθωμανό σουλτάνο, όπως άλλωστε για κάθε κληρονομικό
μονάρχη, δεν θα μπορούσε να είναι καθαρή απόλαυση, διότι είχε βαρύνουσα
πολιτική σημασία. Τα επακόλουθά του (ή τεκνοποίηση) επηρέαζαν τη διαδοχή στο
θρόνο, δηλαδή την ίδια τη συνέχιση της δυναστείας· δεν ήταν λοιπόν κάτι που θα
το άφηναν στην τύχη. Το σεξ στο σουλτανικό χαρέμι διεπόταν κατ’ ανάγκη από
κανόνες, και η δομή του χαρεμιού αποσκοπούσε εν μέρει να διαμορφώνει, και άρα
να ελέγχει, το προϊόν της σεξουαλικής δραστηριότητας του σουλτάνου. Οι ερωτικές
σχέσεις του σουλτάνου με επίλεκτες γυναίκες από το χαρέμι εντάσσονταν σε μια
περίπλοκη πολιτική δυναστικής αναπαραγωγής. Το γεγονός αυτό αντικρούει την
απλοϊκή αλλά ακατάλυτη αντίληψη ότι οι γυναίκες του χαρεμιού αποκτούσαν ισχύ
σαγηνεύοντας τους σουλτάνους με τα θέλγητρά τους. Στην πραγματικότητα, η
εξουσία τους εκπορευόταν από πολλές πηγές, που δεν εξαντλούνταν στη σουλτανική
κλίνη.
Ο ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ ΦΡΟΥΝΤ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣRoudinesco Elisabeth
Περιγραφή
«Ένας
άνθρωπος πεθαίνει πραγματικά, έλεγε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, μόνον όταν πεθάνει
με τη σειρά του και ο τελευταίος άνθρωπος που τον έχει γνωρίσει. Αυτή είναι
σήμερα η περίπτωση του Φρόυντ, αν και υπάρχουν ακόμη κάποια ελάχιστα άτομα που,
στην παιδική τους ηλικία, είχε τύχει να τον πλησιάσουν. Ο Φρόυντ πέρασε τη ζωή
του γράφοντας και, παρόλο που μια μέρα κατέστρεψε κείμενα και επιστολές για να
περιπλέξει το έργο των μελλοντικών του βιογράφων, έτρεφε τόσο μεγάλο πάθος για
το ίχνος, την αρχαιολογία και τη μνήμη, ώστε ό,τι έχει χαθεί δεν είναι τίποτα
μπροστά σε αυτό που έχει διατηρηθεί. Όταν πρόκειται για ένα τέτοιο πεπρωμένο, ο
ιστορικός βρίσκεται αντιμέτωπος με υπερπληθώρα αρχείων και, συνεπώς, με απειρία
ερμηνειών».
Μετά από
δεκαετίες απολογητικών σχολίων και βίαιων καταγγελιών, είναι εξαιρετικά δύσκολο
να ξέρουμε ποιος ήταν πράγματι ο Σίγκμουντ Φρόυντ. Ωστόσο, από την εποχή της
δημοσίευσης των τελευταίων συνθετικών έργων αναφοράς, καινούρια αρχεία
ανοίχτηκαν στους ερευνητές, ενώ ο βασικός όγκος της αλληλογραφίας είναι στο
εξής προσιτός. Ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης είναι πρωτίστως ένας Βιεννέζος της
μπελεπόκ, υπήκοος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, κληρονόμος του γερμανικού
και του εβραϊκού Διαφωτισμού. Όσο για την ψυχανάλυση, αυτή είναι καρπός ενός
συλλογικού εγχειρήματος, ενός ρομαντικού πνευματικού κύκλου, στους κόλπους του
οποίου ο Φρόυντ θα αφήσει να εκδηλωθεί ελεύθερα η έλξη του για το ανορθολογικό,
τις αποκρυφιστικές επιστήμες, μεταμορφώνοντας ευχαρίστως τους φίλους του σε
εχθρούς, Φάουστ και Μεφιστοφελής ταυτόχρονα. Στοχαστής της νεωτερικότητας αλλά
συντηρητικός στις πολιτικές θέσεις του, δε θα πάψει να ενεργεί αντιφατικά ως
προς το έργο του, πάντα στο όνομα της λογικής και του Διαφωτισμού. Τον βλέπουμε
εδώ στην εποχή του, στην οικογένειά του, περιστοιχισμένο από τις συλλογές του,
τις γυναίκες του, τα παιδιά του, τα σκυλιά του, τον βλέπουμε τέλος έρμαιο της
απαισιοδοξίας μπροστά στην άνοδο των άκρων, κυριευμένο από ενδοιασμούς την ώρα της
εξορίας στο Λονδίνο, όπου θα τελειώσει τη ζωή του. Τον βλέπουμε επίσης στην
εποχή μας να τροφοδοτεί τα ερωτήματά μας με τις προσωπικές του αμφιβολίες, τις
αποτυχίες του, τα πάθη του.
Ο ΔΡΟΜΟΣ Ο
ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΤΑΞΙΔΕΜΕΝΟΣ
PECK SCOTT
Η
αντιμετώπιση και η λύση ψυχολογικών μας προβλημάτων είναι μια επώδυνη
διαδικασία, που οι περισσότεροι από μας προσπαθούμε να την αποφύγουμε. Η
αποφυγή όμως αυτή καταλήγει σε μεγαλύτερη οδύνη και σε ανικανότητα για
πνευματική και διανοητική ανάπτυξη. Βασιζόμενος στην τεράστια επαγγελματική
πείρα του, ο ψυχίατρος Δρ Σκοτ Πεκ μας υποδείχνει το δρόμο που θα μπορούσαμε να
ακολουθήσουμε για να αντιμετωπίζουμε και να λύνουμε τα προβλήματά μας με τη
λιγότερη επώδυνη διαδικασία, και συγχρόνως να φτάσουμε σε ένα ανώτερο επίπεδο
αυτογνωσίας. Ο Δρ Πεκ, ασχολείται ιδιαίτερα με τη φύση της αγάπης στις
ανθρώπινες σχέσεις: πως να αναγνωρίζουμε την πραγματική αρμονία, πως να
διακρίνουμε την εξάρτηση από την αγάπη, πως να αποκτήσουμε ατομικότητα, πως να
ευαισθητοποιηθούμε ως γονείς. Το βιβλίο του "Ο δρόμος ο λιγότερος
ταξιδεμένος" είναι, για μια σειρά χρόνια, το πρώτο μπεστ-σέλερ του είδους
του στις Η.Π.Α., και στις άλλες αγγλόφωνες χώρες. Με αξιοθαύμαστο τρόπο
ενσωματώνει παραδοσιακές ψυχολογικές
ΣΙΩΠΑΣ ΓΙΑ
ΝΑ ΑΚΟΥΓΕΣΑΙ
ΜΑΡΩ
ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ
Λίγα λόγια
Κανέναν μα
κανέναν δεν μπορείς να κερδίσεις, ούτε καν ένα αφελές μικρούλι παιδί, εφόσον
του αφαιρείς την ελευθερία τού να μη συμφωνήσει μαζί σου. Αν απαγορεύεις την
ελευθερία στον άλλο, και βασιλιά να τον στέψεις δε θα διαρκέσει η λαμπερή
συμφωνία σας. Σύντομα θα αισθανθεί δυσφορία, ότι κάπως παγιδεύτηκε και βρέθηκε
εκεί που δε θέλει. Τα χρυσά κλουβιά τα ανακάλυψαν τύποι σαν τη γυναίκα της
πρώτης ιστορίας μας, όμως, κλειδωμένο, ένα πουλί μαραίνεται. Ο Ελύτης γράφει
πως γίνεται να φυλακίσεις ένα αηδόνι αλλά δεν μπορείς να φυλακίσεις τον
κελαϊδισμό του. Υπάρχουν όμως προσωπικότητες τόσο ανασφαλείς, εξαρτημένες και
εξωφρενικά εγωιστικές, ώστε κρατούν κλειδωμένο το αηδόνι τους, έστω και άλαλο,
έστω και νεκρό. Ξέρουν πολύ καλά άλλωστε την τέχνη να ταριχεύουν.
ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
ΤΟ
ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Μετά την
βραβευμένη "Πόλη των Απόντων", ο Αλέξανδρος Μασσαβέτας αφήνει την
Κωνσταντινούπολη για μια σειρά διαδρομών στην ιστορία και στο παρόν της Μικράς
Ασίας. Το βιβλίο αυτό καλύπτει την νότια ακτή της Προποντίδας και τα παράλια
του Αιγαίου. Φιλοδοξεί να αποτελέσει τον πρώτο τόμο μιας τριλογίας που θα
επεκταθεί σε ολόκληρη την σπαρμένη από μνήμες Μικρά Ασία.
Ο συγγραφέας
ξεκινά την περιπλάνησή του από την Βιθυνία και την Μυσία, εστιάζοντας στις
μνήμες και στα χνάρια της Ρωμανίας και ανασταίνοντας το χαμένο εθνοτικό
ψηφιδωτό της περιοχής. Συνεχίζει στην Αιολίδα, εστιάζοντας στο Αϊβαλί και στην
Πέργαμο. Στην τσιμεντένια Σμύρνη καταγράφει την ζώσα ιστορία μέσα από τις
μαρτυρίες των τελευταίων Λεβαντίνων και Εβραίων της πόλης, αλλά και τις
τελευταίες ηλικιωμένες φωνές της σμυρναίικης διαλέκτου. Κατηφορίζοντας τα
παράλια του Αιγαίου, ο Μασσαβέτας διασχίζει την Ιωνία, καταλήγοντας στα
ερειπωμένα μοναστήρια της λίμνης Μπάφα και του Λάτμου, του γρανιτένιου όρους με
τα απόκοσμα τοπία.
Η κατόπτευση
του χώρου δίνει αφορμή για μία ανασκαφή της μνήμης περισσότερων πολιτισμών και
εποχών, σε μέρη όπου το παρελθόν βαραίνει πολλές φορές ασφυκτικά. Εδώ η ιστορία
μοιάζει με δυσανάγνωστο παλίμψηστο, όπου ο κάθε κατακτητής προσπάθησε να θάψει
την μνήμη των προκατόχων του επιβάλλοντας την δική του αφήγηση.
Η
αναμόχλευση της ιστορίας εμπλουτίζεται με τις προσωπικές μνήμες των
συνταξιδιωτών του συγγραφέα, όπως του Ακύλα Μήλλα και του Κώστα Σταματόπουλου,
αλλά και τις διηγήσεις των πολλών προσώπων που συναντούν καθ' οδόν. Από τις
σελίδες του βιβλίου διαχέονται οι τελευταίες αχτίδες ενός κόσμου απειλούμενου
από την λήθη και -ακόμη περισσότερο- την τερατώδη επέλαση του μπετόν. (Από την
παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Γιαρντίμ. Οι φλόγες
της Ανατολής
Χρήστος
Ναούμ
Περίληψη
Αρχές του
20ού αιώνα. Ένα πολύχρωμο μωσαϊκό λαών κι ανθρώπων ζει στη Μικρασία. Βυθισμένοι
στην καθημερινότητά τους, δεν αντιλαμβάνονται τα σύννεφα που κρύβουν τον ουρανό
της, καθώς οι Νεότουρκοι ακονίζουν τα μαχαίρια και οι Σύμμαχοι ρίχνουν τα ζάρια
της μοιρασιάς.
Ο χορταριασμένος δρόμος Ανν Ένραϊτ
Η βραβευμένη
με Booker συγγραφέας Ανν Ένραϊτ επιστρέφει με ένα ρωμαλέο μυθιστόρημα που
διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας, στις ακτές του Ατλαντικού. Ο
χορταριασμένος δρόμος είναι μια ιστορία για την οικογένεια, τον αποχωρισμό, τον
οίκτο και την ιδιοτέλεια, για τα κενά στην ανθρώπινη καρδιά και τον αγώνα μας
να τα καλύψουμε. Στο βιβλίο ξεδιπλώνεται η ιστορία της Ρόζαλιν, κυρίαρχης
προσωπικότητας στην οικογένεια των Μάντιγκαν που βρίσκεται ένα βήμα πριν από
την απόλυτη ένωση ή την ανεπανόρθωτη διάλυση. Όταν μεγαλώνουν, τα τέσσερα
παιδιά της Ρόζαλιν εγκαταλείπουν τη δυτική Ιρλανδία για να βιώσουν ζωές που δεν
μπορούσαν ποτέ να φανταστούν – στο Δουβλίνο, στη Νέα Υόρκη και στο Μάλι της
Αφρικής. Στις αρχές της τρίτης ηλικίας η δύστροπη, υπέροχη μητέρα τους,
ανακοινώνει πως αποφάσισε να πουλήσει το σπίτι και να τους δώσει τα μερίδιά
τους. Τα ενήλικα τέκνα της επιστρέφουν για τα τελευταία Χριστούγεννα στο σπίτι,
με την αίσθηση ότι η παιδική τους ηλικία εξαφανίζεται, ότι οι προσωπικές τους
ιστορίες γίνονται αντικείμενο αγοραπωλησίας. Ένα βαθιά συγκινητικό μυθιστόρημα
για την απέλπιδα προσπάθεια των μελών μιας οικογένειας να ανακτήσουν τις
σχέσεις που έχασαν και να σφυρηλατήσουν όσες δεν είχαν ποτέ.
Ο
χορταριασμένος δρόμος είναι το πιο ώριμο και ολοκληρωμένο μυθιστόρημα της Ανν
Ένραϊτ, μιας επιβλητικής συγγραφέως που ενσωματώνει στο έργο της όλο τον
δυναμισμό και την απαστράπτουσα ένταση της ιρλανδικής παράδοσης.
Ο Αγγελος της ομορφιΑςΑχμέτ Οζγκιουνες
Το
μυθιστόρημα ξεκινά με τις αναφορές του αφηγητή σε μια οικογένεια που κατοικούσε
στην πολυπολιτισμική κοινωνία της Θεσσαλονίκης, την δική του οικογένεια, με
προγόνους που έζησαν τον 14ο αιώνα ως στρατηγοί στον βυζαντινό στρατό. Καλλιεργημένος, με νομικές σπουδές στο Παρίσι, περιγράφει τις ρίζες της
οικογένειάς του, από το 1875, αλλά παράλληλα αποδίδει το ιστορικό φόντο πολλών
περιόδων, μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, με τις μεγάλες καταστροφές και
την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923-24. Παρεμβάλλεται, πριν από τις τελευταίες
σημειώσεις του συγγραφέα, σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, η ερωτική ιστορία της
δυναμικής μητέρας του αφηγητή με έναν Οθωμανό άρχοντα, με εξίσου ισχυρή
προσωπικότητα, που ήταν κάποτε παντρεμένος με την αδερφή του σουλτάνου.
Ίντριγκες, πάθη, μια σειρά από βίαια γεγονότα, συνιστούν τη ζωή στο παλάτι και
στις κοινότητες όσων βρίσκονται κοντά στην εξουσία, ενώ η διδασκαλία του
Μεβλανά Ρουμί καλεί τους ανθρώπους σε
μια κοινή πορεία, ανεξαρτήτως θρησκείας, για να κατακτηθεί η αγνότητα της
ψυχής, απαλλαγμένη από τις ανθρώπινες αδυναμίες.
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ
ΤΗΝ ΚΟΛΙΜΑ
SHALAMOV
VARLAM
Παρουσίαση
Τι είναι
λοιπόν οι "Ιστορίες από την Κολιμά"; Είναι ένα ντοκουμέντο, μια
μαρτυρία, και ταυτόχρονα υψηλή λογοτεχνία. Είναι ο πλέον ωμός ρεαλισμός
μπολιασμένος αριστοτεχνικά με το φαντασιακό της τέχνης σε τέτοιο βαθμό που ο
αναγνώστης να δυσκολεύεται να τα ξεχωρίσει. Οι ήρωές του είναι πρόσωπα υπαρκτά,
με τις ζωές τους, τη δραστηριότητά τους, την τραγική μοίρα τους, και την ίδια
στιγμή γίνονται οι ήρωες ενός ασύλληπτου, σκοτεινού κόσμου: μισητοί θύτες (εδώ
όλοι οι δολοφόνοι αναφέρονται με τα πραγματικά τους ονόματα, όπως διευκρινίζει
κι ο ίδιος) και τρομοκρατημένα, μπερδεμένα, θυμωμένα θύματα (για πολλά εξ αυτών
χρησιμοποιεί ονόματα ποιητών, συγγραφέων, λογοτεχνικών ηρώων, κ.λ.π.). (Από τον
πρόλογο της έκδοσης)
Ο Σαλάμοφ θα
ζήσει στην Κολιμά δεκαέξι χρόνια· θα απελευθερωθεί μόλις το 1953, με τον θάνατο
του Στάλιν. Ύστερα, θα εγκατασταθεί στη Μόσχα, θα προσπαθήσει να επανενταχθεί.
Δεν θα είναι εύκολο. Τα κείμενά του, "το τίμημα του πόνου σε μορφή
μαρτυρίας", όπως τα έλεγε ο ίδιος, κυκλοφορούν στο εξωτερικό σε μορφή
σαμιζντάτ. Όμως, τις ανά χείρας Ιστορίες του, το magnum opus του, εκδομένο
επιτέλους στη γλώσσα μας σε εξαιρετική μετάφραση και σπάνια τυποαισθητική -ένα
πεζό, που σύμφωνα με τα λόγια του Αντρέι Σινιάφσκι ο οποίος και το μετέφρασε
στα γαλλικά το 1966, "είναι σαν να έχει γραφτεί από έναν άνθρωπο ήδη
νεκρό" - θα τις αποκηρύξει ο ίδιος το 1972, πιεζόμενος από την KGB, από
τις σελίδες της Literatournaya Gazetta. Ισως γιατί οι δοκιμασίες του τον έχουν
μεταμορφώσει και τον ίδιο στον διανοούμενο που περιγράφει στις
"Ιστορίες" του, σ' ένα δειλό ανθρωπάριο εξουθενωμένο από τους
ξυλοδαρμούς, τη λιμοκτονία, την αποκτήνωση, ένα πλάσμα ηθικά εκμηδενισμένο,
"φοβισμένο για πάντα".
Κι ύστερα,
θα ακολουθήσουν για τον Σαλάμοφ τριάντα χρόνια "κίβδηλης ελευθερίας".
Στην ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα της Μόσχας, "πικραμένος, σκοτεινός,
αγέλαστος", γράφει συνέχεια με μολύβι σε μικρά σχολικά τετράδια, χρησιμοποιώντας
τη γραφή για να "φωνάξει, να απειλήσει να κλάψει". Αλλά είναι πια
"μισός άνθρωπος". Συγκρούεται με τους φίλους του, επιτίθεται στον
Σολτζενίτσιν και τις "φτενές, αν και εμφατικές, περιγραφές της φρίκης που
αγιογραφούν μονάχα τον εαυτό του", απομακρύνεται από τα παιδιά του. Το
τέλος τον βρίσκει μόνο, κουφό και τυφλό, να παραληρεί σ' ένα ψυχιατρείο της
Μόσχας, όπου και θα πεθάνει τον Ιανουάριο του 1982. "Πιο αληθινός κι από
την αλήθεια την ίδια" και γι' αυτό πιο ζοφερός από το σκοτάδι και πιο πικρός
από το φαρμάκι, ο Σαλάμοφ ήταν εκείνος που συνόψισε τη σταλινική τρομοκρατία σε
μία μονάχα φράση: "Έπρεπε να δουλεύεις αφοσιωμένα, όπως ταιριάζει στον
"σοβιετικό άνθρωπο" · ωστόσο μπορούσες να προδώσεις τον διπλανό σου,
για μια γόπα, για ένα ευνοϊκό βλέμμα του φύλακα".
ΣΤΟΥΣ
ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ
Πέρσα Κουμούτση
Υπότιτλος - "ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΝΑΓΚΙΜΠ ΜΑΧΦΟΥΖ"
Περίληψη
«Κανένας
άλλος σκοπός δε δέσποζε πια στη ζωή μου, κανένας προορισμός, εκτός από την
καγκελόπορτα απέναντι από το σπίτι μου. Το μόνο που ήθελα ήταν να στέκομαι εκεί
και να κοιτώ με δυο μάτια που έσταζαν λαχτάρα και ανείπωτη περιέργεια. Η τύχη
μού χαμογελούσε, και σχεδόν κάθε μέρα μού χάριζε τουλάχιστον ένα καινούργιο
πρόσωπο∙ και κάθε φορά ένιωθα πως έστελνε ουράνιο φως στην ψυχή μου. Για ένα
μικρό παιδί, όπως εγώ, με περιορισμένους ορίζοντες και όρια κίνησης, η παρέλαση
αυτή ισοδυναμούσε με εξέλιξη, κάθε φορά με μια εξαίσια νίκη. Όμως, ο δικός μου
Φαραώ, ο δικός μου γίγαντας του παραμυθιού, ήταν ο πιο αγαπημένος. Τον ξεχώρισα
από την αρχή, χωρίς να μπορώ ποτέ να αντιληφθώ τον λόγο». Ένα ταξίδι επιστροφής
στο παρελθόν, στον χρόνο και τον τόπο του μεγάλου συγγραφέα Ναγκίμπ Μαχφούζ,
μέσα από τα μάτια ενός παιδιού που τον συναντά ξανά και ξανά στο διάβα της ζωής
του. Ένα ταξίδι αυτογνωσίας, συνειδητοποίησης και προπάντων αποτίμησης ζωής∙
μία εκ νέου αποτύπωση της σύγχρονης ιστορίας της Αιγύπτου έτσι όπως αναδύεται
μέσα από τα έργα του μεγάλου δασκάλου, αλλά κυρίως μέσα από το πρίσμα της
παράδοξης σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο κεντρικά πρόσωπα: απροκάλυπτη
και χωρίς φτιασίδια, όμως τόσο, μα τόσο αληθινή.
ΚΑΦΕ
ΚΛΕΜΕΝΤΕ
Πέρσα Κουμούτση
Λίγα λόγια
"Το
ανεκπλήρωτο παραμένει αναπόδραστο". Αυτή ήταν η φράση που όριζε πάντα τη
ζωή της. Καθώς το τέλος πλησιάζει, η Ελισάβετ, που την εποχή του Mεσοπολέμου
υπήρξε διάσημη ηθοποιός και γοητευτική γυναίκα, αναπολεί το παρελθόν της, την
Αλεξάνδρεια και το Παρίσι της νιότης της, ξεφυλλίζει νοερά εικόνες οικείες,
αγαπημένες όσο και μακρινές, ανασύρει πρόσωπα και γεγονότα από τους δαιδάλους
της μνήμης, αφουγκράζεται λόγια και ξεχασμένους ψιθύρους. Θύμα των
ψευδαισθήσεών της, ανήμπορη να ξεχωρίσει την πραγματικότητα από τους θεατρικούς
ρόλους που υποδύεται, διχάζεται, στο περιθώριο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου,
ανάμεσα σε δυο άντρες: στον ιδεαλιστή Αλέξανδρο και τον τυχοδιώκτη Πιερ. Η
επιλογή της θα τη στιγματίσει για πάντα… Ένα ταξίδι ζωής στη χιλιοτραγουδισμένη
Αλεξάνδρεια και στο νοσταλγικό Παρίσι, μια γοητευτική τοιχογραφία του
Μεσοπολέμου.
ΤΟ
ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ
Πολ Οστερ
Περίληψη
Δεν μπορούμε
να γνωρίσουμε τον εαυτό μας γιατί αλλάζουμε συνέχεια. Δεν αντικρίζουμε παρά
μόνο τη σκιά του εκάστοτε εαυτού μας· φευγαλέες ματιές αυτού που νομίζουμε ότι
είμαστε. . . Γι' αυτό ο Φάνσοου δε θα διστάσει να σπάσει τα δεσμά του και να
εξαφανιστεί, εγκαταλείποντας την έγκυο γυναίκα του. Αγωνιστής, αθεράπευτα
ρομαντικός, ασυμβίβαστος επαναστάτης ή, απλώς, ανισόρροπος; Μα γιατί θα πρέπει
τελικά να ονοματίζουμε και να οριοθετούμε τα πάντα όταν η ψυχή μας δεν είναι
τίποτ' άλλο από ένα "κλειδωμένο δωμάτιο"; Και ποιος έχει άραγε τα
κλειδιά; (AΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
Περίληψη
Ήταν 7:15
μ.μ. μιας Τετάρτης του Απρίλη του 20…, όταν ο καθηγητής Ιάσων λούστηκε από ένα
υπερφυσικό φως, καθώς δίδασκε το μάθημα της Φυσικής στην τάξη Β1.
Ο μοναχικός
καθηγητής Ιάσων ανακαλύπτει ένα παράξενο παράθυρο βιτρό σε μία ξεχασμένη
αίθουσα του σχολείου του. Ένας σαραντάρης νιώθει ότι τα όνειρα και οι
αναμνήσεις του χάνουν τα πρίμα τους σαν γέρικες κασέτες, και το περιεχόμενο
ακούγεται μουντό. Στην πλατεία Βάθης φέγγουν τα φώτα από το νυχτερινό γυμνάσιο·
οι μαθητές αμίλητοι, με χέρια σκληρά και φαγωμένα. Στη λαϊκή ένας τσαντάκιας
πιάνεται και παρακαλεί να μην το μάθει η μάνα του. Μακριά στο Βισμπάντεν οι
Γερμανοί μαθαίνουν τον Μητροπάνο σε ένα βράδυ και πίσω στην Ομόνοια νοσταλγίες
περασμένες από Φώτοσοπ. Αθήνα, νύχτα, η ώρα τρεις, χιονόνερο, αλλά ο Ντίνος
βλέπει χιονόνειρο.
Ιστορίες.
Παραλίγο. Και ιστορίες για το παραλίγο. Σαν μια ρωγμή που λίγο ανοίγει και
ύστερα κλείνει, κι ανάμεσα να διαρρέει η ζωή. Σαν ανάμνηση να φεύγει, αλλά και
να ξανάρχεται. Σαν υπόμνηση…
Φτου ξελευτερία για όλους! - Ο πολύτεκνος καντηλανάφτης βγήκε στην
πλατεία του χωριού διατρανώνοντας με
ντουντούκα τον έρωτά του για τον εφημέριο της ενορίας του. Ο επιφανής
μετεωρολόγος της ΕΜΥ απολύθηκε από την εργασία του γιατί επί δεκαεφτά ώρες
χόρευε στον προαύλιο χώρο της υπηρεσίας του τον χορό της βροχής. Ο διοικητής
της κεντρικής τράπεζας εγκατέλειψε τη θέση του, ασπάστηκε τον βουδισμό,
κατέφυγε στα Μάταλα και επιβιώνει πουλώντας ιδιόχειρα χαϊμαλιά. Η δε πεθερά του
υπέστη εγκεφαλική παράλυση και προχώρησε στην ίδρυση πολιτικού κόμματος, το
οποίο εμφανίζει υψηλά ποσοστά στις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Τέλος, ο
βιβλιόφιλος διευθυντής του εθνικού πάρκου αγρίων ζώων, που έχει τη συνήθεια να διαβάζει
φωναχτά, παρατήρησε ότι τα ζώα προέβησαν σε απεργία πείνης, προβάλλοντας
περίεργα αιτήματα: οι μπαμπουίνοι αξίωναν να παρευρίσκονται σε προεκλογικές
συγκεντρώσεις και οι παπαγάλοι να έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις πανελλαδικές
εξετάσεις. Ο ίδιος ο διευθυντής παντρεύτηκε, με πολιτικό γάμο, ένα πανέμορφο
κοάλα που κατέκτησε πρόσφατα τον τίτλο της «Μις Αυστραλία». Δέκα
διηγήσεις διά χειρός Χαΐνη Δ. Αποστολάκη
ΑΝΑΒΡΑΣΜΟΣ
Hans-Magnus
Enzensberger
ΑΝΑΒΡΑΣΜΟΣ
Hans-Magnus
Enzensberger
Τότε που έβραζε
ο κόσμος
Ποιος είπε
ότι πρέπει τα στερνά να τιμούν πάντα τα πρώτα; Και τέλος πάντων, η τιμή που
επιδαψιλεύει κανείς στα περασμένα οφείλει να είναι ανάλογη με την αναπόδραστη
αναθεώρηση στην οποία έχει βασανιστεί στο παρόν. Τίποτα πιο απομαγευτικό από το
να ντύνεις με αχλή δόξας το παρελθόν: ειδικά αν περιέχει κάμποσες συντριβές.
Η παρακμή και η πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (285 μ.Χ. - 313 μ.Χ.: Από τον Διοκλητιανό και τις διώξεις μέχρι τον Κωνσταντίνο και την απόφασή του να κτίσει μια νέα πρωτεύουσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας: την Κωνσταντινούπολη) Εδουάρδος Γίββων
Το κορυφαίο
έργο του Γίββωνος έρχεται με αυτό τον τόμο να καλύψει μια πολύ ενδιαφέρουσα
περίοδο όχι μόνο για την Ρώμη και την Ελλάδα, αλλά για την ιστορία συνολικά της
μετέπειτα ανθρωπότητας: την εμφάνιση του Χριστιανισμού και το τέλος του Αρχαίου
Κόσμου.
ΣΥΝΤΟΜΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ
Παρουσίαση
Δεν
εξαφανίστηκε όμως το ζήτημα του μαυραγοριτισμού. Οι μαυραγορίτες, πολυάριθμοι
καθώς ήταν, στο τέλος της Κατοχής βρέθηκε να συγκροτούν νέα κοινωνική ομάδα
νεοπλουσίων, ισχυρή ώστε να διεκδικεί και μέρος της εξουσίας· κινούμενοι οι
μαυραγορίτες μεταξύ κοινοβουλευτικής Δεξιάς και φασιστικής Ακροδεξιάς
ακροβολίστηκαν, είτε ιδρύοντας νέα μικρά κόμματα είτε ενσωματωμένοι, οι
περισσότεροι, στα δεξιά κόμματα, και έπαιξαν ρόλο στην εξέλιξη του
μετακατοχικού και, ακόμη περισσότερο, μετεμφυλιακού φάσματος δεξιάς πολιτικής
εξουσίας.
Από τους
πρώτους μήνες, η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου προχώρησε στην κατάργηση ή απλώς
αδρανοποίηση ορισμένων από τους κυριότερους καταπιεστικούς μηχανισμούς του
"κράτους της Δεξιάς", ενώ άρχισε, δειλά όμως, η διάλυση παρακρατικών
οργανώσεων. Εκεί που δίστασε ο Γεώργιος Παπανδρέου να προχωρήσει ριζοσπαστικά
ήταν το στράτευμα. Η διστακτικότητα της πολιτικής του στο στράτευμα εξέφραζε το
φόβο του να μην έρθει σε σύγκρουση με τα Ανάκτορα.
Τα τελευταία δέκα χρόνια της ιστορίας του ελληνικού
κράτους δεν είναι ακόμη ευχερώς αναγνώσιμα από επιστημονική άποψη. Επομένως,
ό,τι λέγεται εδώ απαιτήσεις δοκιμιακού λόγου έχει και όχι επιστημονικής έρευνας
από κάποιον που ζει τα γεγονότα και προσπαθεί να τα ερμηνεύσει. (Από την
παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ
Μάσιμο Ρεκαλκάτι
Όσο υπάρχει
επιθυμία, υπάρχει ζωή.
Η επιθυμία
επιμηκύνει τη ζωή.
Στο βαθμό
στον οποίο η επιθυμία μάς διασχίζει, η επιθυμία διευρύνει τον ορίζοντα της ζωής
μας.
Και όταν
κάποιος αρνείται να ακούσει το κάλεσμα της επιθυμίας του, τότε η ζωή
αρρωσταίνει.
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ
ΜΕ ΤΑ
ΧΑΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ JOSE BORGES
GALEANO
EDUARDO
Παρουσίαση
Ένα
ξεχαρβαλωμένο τραπέζι, μερικοί τυπογραφικοί χαρακτήρες από ξύλο ή μολύβι, ένα
πιεστήριο σαν εκείνο που ίσως χρησιμοποιούσε και ο Γουτεμβέργιος: είναι το
εργαστήρι του Χοσέ Φρανσίσκο Μπόρχες στο χωριό Μπεσέρος της βορειοανατολικής
Βραζιλίας, στην ενδοχώρα.
Μυρωδιά από
μελάνι και ξύλο. Τα δεμάτια οι ξύλινες πλάκες περιμένουν τη σειρά τους, ενώ τα
φρέσκα χαρακτικά, που μόλις έχουν πάρει μορφή, στεγνώνουν κρεμασμένα στα
σύρματα. Ο Μπόρχες με κοιτάει δίχως να λέει τίποτα, το πρόσωπό του ίδιο
χαρακτικό. Πάω στο εργαστήρι του για να του προτείνω να συνεργαστούμε.
Του εξηγώ το σχέδιό μου: εικόνες δικές του, τα χαρακτικά του, και λέξεις δικές
μου. Σωπαίνει. Εγώ εξακολουθώ να μιλώ, να μιλώ, να δίνω εξηγήσεις. Κι εκείνος, τίποτα.
Και αυτό
συνεχίζεται, μέχρι που ξαφνικά αντιλαμβάνομαι ότι από τις λέξεις μου, λείπει η
μουσική. Φυσάω σε σπασμένο φλάουτο. Ό,τι δεν έχει γεννηθεί δεν μπορείς να το
εξηγήσεις, δεν γίνεται αντιληπτό: το αισθάνεσαι, το νιώθεις να πάλλεται, μόνο
όταν σκιρτήσει. Τότε σταματώ να εξηγώ κι αρχίζω ν' αφηγούμαι. Του αφηγούμαι τις
ιστορίες με τα συναρπαστικά και τα τρομερά που συγκέντρωσα και θέλω να
καταγράψω, τις φωνές όλων εκείνων που αντάμωσα στον δρόμο μου, τα όνειρα που
έκανα ξύπνιος, γεγονότα παραληρηματικά, και παραληρήματα που έγιναν πραγματικότητα,
τις περιπλανώμενες λέξεις που βρήκα, ή που με βρήκαν. Του αφηγούμαι τις
ιστορίες, κι έτσι γεννήθηκε τούτο το βιβλίο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΟΡΑΤΗ ΓΡΑΦΗ
ΣΟΦΙΑ ΝΤΕΝΙΣΗ
Περίληψη
Υψηλάντη
Δουδού, ποιήτρια· Κατήνκω Δόμνα, ποιήτρια· Καμπουράκη Αντωνούσα, ποιήτρια,
θεατρική συγγραφέας· Σαμαρτζίδου Ευφροσύνη, δημοσιογράφος, εκδότρια γυναικείου
περιοδικού, ποιήτρια· Δοσίου Αικατερίνη, μεταφράστρια· Δραγούμη Ζωή,
μεταφράστρια, διηγηματογράφος· Λαμπίση Σοφία, ποιήτρια· Οικονομίδου Φωτεινή,
ποιήτρια· Μπέτσου Μαριέττα, ποιήτρια· Μηχανίδου Μαρία, μυθιστοριογράφος,
θεατρική συγγραφέας· Ζάρκου Αικατερίνη, δοκιμιογράφος· Λεοντιάς Σαπφώ,
ποιήτρια, συγγραφέας παιδαγωγικών συγγραμμάτων και παιδικού θεάτρου. Όλες
πρωτοπόροι, όλες σημαντικές, όλες «αόρατες». Αυτές είναι μερικές από τις
λησμονημένες δημιουργούς των γυναικείων γραμμάτων μας, τις οποίες αποπειράται
να καταστήσει «ορατές» η παρούσα εργασία, χαρτογραφώντας τη γυναικεία
συγγραφική δημιουργία από τα πρώτα σποραδικά της φανερώματα στα τέλη του 18ου
αιώνα μέχρι την εμφάνιση της Καλλιρρόης Παρρέν και του κύκλου της τη δεκαετία
του 1880. Διερευνώνται πρωτίστως οι κοινωνικές και ιδεολογικές δυσκολίες που
αντιμετώπισαν οι ενασχολούμενες με τα γράμματα στην προσπάθειά τους να
συμμετάσχουν ενεργά στη δημόσια σφαίρα, οι ιδεοληψίες σε σχέση με το θέμα της
μόρφωσης των κοριτσιών, θέματα εκπαίδευσης αλλά και προκαταλήψεων που άπτονται
του φύλου τους. Αναδεικνύεται με τρόπο συστηματικό η πνευματική παραγωγή των
γυναικών δημιουργών, η οποία συμπεριλαμβάνει αφενός τις αυτοτελείς εκδόσεις
έργων τους, αφετέρου τις συνεργασίες τους στον περιοδικό τύπο της εποχής, στον
οποίο απαντούν και τα πρώτα γυναικεία περιοδικά. Η μελέτη δεν προσεγγίζει μόνο
τα λογοτεχνικά έργα, αλλά οποιουδήποτε τύπου γυναικεία συνεργασία (πρωτότυπη ή
μεταφρασμένη), συμπεριλαμβανομένων παιδαγωγικών μελετών, άρθρων για το
γυναικείο ζήτημα, επιστημονικών πραγματειών, δημοσιευμάτων ποικίλης ύλης, κ.ά.
Στόχος της είναι η αποκατάσταση των άγνωστων στις μέρες μας πρωτοπόρων γυναικών
δημιουργών, η ανάδειξη του πνευματικού τους έργου και –γιατί όχι;– η διεκδίκηση
μιας θέσης για το πρόσωπο και το έργο τους στις Ιστορίες της νεοελληνικής
λογοτεχνίας.
Η ΙΔΕΑ ΤΟΥ
ΕΘΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΑΠΟ ΤΟ
ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ
BEATON
RODERICK
Πανεπιστημιακές
εκδόσεις Κρήτης
Παρουσίαση
Ποια είναι
η θέση της λογοτεχνίας στη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας; Ποιο ρόλο
διαδραμάτισε η λογοτεχνία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης του νεότερου
Ελληνισμού; Σε ποιο βαθμό η σημερινή νεοελληνική συνείδηση βασίζεται σε
παλαιότερες εξελίξεις που ανάγονται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ή και στα πρώτα
μεταβυζαντινά χρόνια;
Πως
αντιμετώπιζαν τα ζητήματα αυτά οι Έλληνες λογοτέχνες μετά τη συγκρότηση του
νεότερου ελληνικού κράτους, κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ού αιώνα μέχρι
σήμερα;
Οι μελέτες
του βιβλίου πραγματεύονται το επίμαχο ζήτημα των απαρχών της νεότερης ελληνικής
λογοτεχνίας και τις νεωτερικές τάσεις που χαρακτηρίζουν τη λογοτεχνική παραγωγή
από τον 12ο ως τις αρχές του 17ου αιώνα· εξετάζουν τη διαμόρφωση και την
εμπέδωση της εθνικής συνείδησης από τη συγκρότηση του έθνους-κράτους ως τα τέλη
του 19ου αιώνα, και αναλύουν λογοτεχνικά κείμενα του 20ού αιώνα σε σχέση με τον
γενικότερο προβληματισμό που διατρέχει όλο το βιβλίο, ο οποίος συνοψίζεται στη
φράση ενός ήρωα του μυθιστορήματος Αργώ του Γιώργου Θεοτοκά: "Εγώ, κύριοι,
πιστεύω στην ιδέα του έθνους". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του
βιβλίου)
ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ
Patrick Modiano
Σύνοψη του
βιβλίου
Το
τηλέφωνο χτυπά επίμονα στο σπίτι του ηλικιωμένου συγγραφέα Ζαν Νταραγκάν. Ένας
άγνωστος θέλει να του επιστρέψει τη χαμένη του ατζέντα. Ο Νταραγκάν θα
συναντήσει τον άγνωστο σε κάποιο καφέ και από εκείνη τη στιγμή θα ξεκινήσει μια
πορεία προς το παρελθόν. Η μνήμη θα τον γυρίσει στην επαύριο της Κατοχής με τη
σκοτεινή ατμόσφαιρα, όπου ο επτάχρονος τότε Ζαν Νταραγκάν, παρατημένος από τη
μητέρα του, ζει χάρη στις φροντίδες ενός κύκλου μικροκακοποιών, τζογαδόρων και
κοριτσιών των παριζιάνικων καμπαρέ, κυρίως όμως της εικοσιδυάχρονης Αννί
Αστράν, κοριτσιού των περιθωριακών νυχτερινών κέντρων, που θα στοιχειώσει τη
ζωή του με ένα ατελείωτο παιχνίδι απωθήσεων το οποίο αρχίζει τα πρώτα χρόνια
της δεκαετίας του 1950 και τελειώνει το καλοκαίρι του 2013.
Η
σκηνογραφία φιλμ νουάρ και το Παρίσι δεν λείπουν κι απ’ αυτό το βιβλίο του
Πατρίκ Μοντιανό, όπως επίσης το βασανιστικό αίσθημα μιας ασυνείδητης ενοχής που
κολλάει σαν μεταδοτική αρρώστια πάνω στο παιδί που μεγάλωσε στις παρυφές της
Ιστορίας και νανουρίστηκε από μισόλογα δοσίλογων, παριζιάνων φτωχοδιάβολων και
μαφιόζων με τρυφερή καρδιά.
Ο ΜΟΥΓΚΟΣ ΟΥΖΜΠΕΚΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑΣ
Luis Sepulveda
Παρουσίαση
"Αγόραζαν
μια βότκα οικιακής κατασκευής, ένα κι ένα για εντριβές στα πόδια μην πάθουν
χιονίστρες, και την έπιναν με μικρές γουλιές, γρυλίζοντας από αηδία και
νοσταλγώντας το γλυκό κοκκινέλι των Άνδεων και το ρούμι των νησιών της
Καραϊβικής." Στη Λατινική Αμερική του δεύτερου μισού του περασμένου αιώνα,
η πολιτική κατείχε κυρίαρχη θέση στο μυαλό και στην ψυχή των νέων. Στη Χιλή και
σε άλλες χώρες του νοτίου ημισφαιρίου, οι δεκαεφτάχρονοι ρίχνονταν στη μάχη
κατά του καπιταλισμού χρησιμοποιώντας μεθόδους τραβηγμένες απ' τα μαλλιά και
ελάχιστα απειλητικές για το σύστημα, πάντως ευρηματικές και έμπλεες
ρομαντισμού: η ληστεία στην τράπεζα γίνεται (με τη συνοδεία μουσικής για να μην
αγχωθούν οι πελάτες) προκειμένου ν' αποκτήσει φως και νερό ο καταυλισμός των
αστέγων· η άκρως συνωμοτική οργάνωση των νεαρών "ανταρτών πόλεων"
θέτει όλη την επικοινωνιακή υποδομή της στην υπηρεσία της αναζήτησης ενός
κουτιού με βρεφικό γάλα (πλήρες, σε σκόνη, με δύο πιπίλες) για το μωρό της
νεαρής συντρόφισας· ο χιλιανός "καρατέκα" επιστρατεύει περίστροφο για
να κερδίσει τον αγώνα με τον βορειοκορεάτη ομόλογό του· η αμερικάνικη μουσική
αποδεικνύεται πολύ πιο αποτελεσματική από τη μαρξιστική διαλεκτική τη στιγμή
του φλερτ, κι ένα παλιό φορητό πικάπ γίνεται το απόλυτο όπλο στον σκληρό αγώνα
για την κατάκτηση κάποιας πανέμορφης σοβιετικής συντρόφισας. Μία από τις πιο
φωτεινές συγγραφικές στιγμές του ώριμου Σεπούλβεδα, σε εννέα τρυφερές ιστορίες
με μεγάλες δόσεις λυτρωτικού χιούμορ, σπονδή σε μια εποχή όπου οι νέοι
μοιράζονταν "το ωραίο όνειρο να είναι νέοι χωρίς να παίρνουν την άδεια
κανενός". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΠΕΙΡΑΤΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΜΠΟΡΟΙ. Μια ναυτική ιστορία της Μεσογείου
Molly Greene
Το
"Καθολικοί πειρατές και έλληνες έμποροι" ασχολείται με τις επιδρομές
χριστιανών πειρατών και κουρσάρων σε ειρηνικά εμπορικά πλοία τον 16ο και 17ο
αιώνα, και με τους τρόπους με τους οποίους τα θύματα προσπάθησαν να
αντιδράσουν. Ωστόσο η Molly Greene δεν γράφει μια συμβατική μελέτη για την
πειρατεία και το εμπόριο στην πρώιμη νεότερη Μεσόγειο. Το βιβλίο διερευνά έναν
ολόκληρο κόσμο καθημερινών πρακτικών, θεσμών και νομιμοποιητικών ιδεολογιών που
περιβάλει τις συναντήσεις και τις αναμετρήσεις στη θάλασσα, από την
Κωνσταντινούπολη έως την Αλεξάνδρεια κι από τη Συροπαλαιστίνη έως τη Μάλτα. Στο
επίκεντρο της αφήγησης βρίσκεται η ίδια η Μεσόγειος ως δίκτυο θαλάσσιων
διαδρομών, ως χώρος έκφρασης και αναδιατύπωσης ταυτοτήτων και ετεροτήτων, και
ως θέατρο έκφρασης διεθνών συμβιβασμών και ανταγωνισμών. Στα κύματα και τις
ακτές της κινούνται οι δράστες της ιστορίας, έμποροι και κουρσάροι, πρόξενοι
και επίσκοποι, καρδινάλιοι και σκλάβοι.
Η
Molly Greene αξιοποιεί τα αρχεία του τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη στη
Μάλτα, επίφοβων κουρσάρων της εποχής, και ανασυνθέτει τη γενεαλογία και τη
λειτουργία των δικαστικών θεσμών στους οποίους απευθύνονταν οι έλληνες έμποροι
και ναυτικοί που είχαν πέσει θύματα επιθέσεων. Οι Έλληνες, όπως και οι άλλοι
χριστιανοί που ζούσαν στην οθωμανική επικράτεια, βρέθηκαν να δέχονται επιθέσεις
χριστιανών κουρσάρων επειδή ήταν Οθωμανοί υπήκοοι, άρα ύποπτοι για μεταφορά
μουσουλμάνων επιβατών και μουσουλμανικών φορτίων. Οι διαμαρτυρίες τους φέρνουν
στο προσκήνιο τις αντιφάσεις ανάμεσα στη ρητορική των ιπποτών (και των άλλων
χριστιανών κουρσάρων), που νομιμοποιούσαν τη δράση τους ως ιερό πόλεμο κατά των
άπιστων μουσουλμάνων, στο δίκαιο της θάλασσας, που καθόριζε τους όρους
απόσπασης της "νόμιμης λείας", και στην πραγματικότητα της
πειρατείας.
Οι
προσπάθειες των ελλήνων εμπόρων και ναυτικών να δικαιωθούν προσφέρουν στη Molly
Greene την αφορμή για το ξετύλιγμα ενός κουβαριού ανταγωνισμών για την
κυριαρχία και στρατηγικών οικονομικής επιβίωσης. Δίνουν επίσης την αφορμή να
περιγράψει με διεισδυτικό και πειστικό τρόπο τα πυκνά και πολλαπλά δίκτυα
επικοινωνίας που αναδεικνύουν τη ζωή της θάλασσας στην ανατολική Μεσόγειο ως έναν
οριακό και παράλληλα συνεκτικό κόσμο, βασισμένο σε λεπτές ισορροπίες ως προς
την ταυτότητα και τις αναδιατυπώσεις της στον οικονομικό και κοινωνικό βίο. Οι
έλληνες έμποροι και ναυτικοί βρίσκονται ακριβώς στη μέση αυτού του κόσμου.
ΠΑΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΓΙΟΣ. «Σπουδή πάνω σε δύο ιδιοσυγκρασίες»
Γκος Έντμουντ
Η
κλασική αυτή αυτοβιογραφία αφηγείται την ιστορία μιας εντελώς ασυνήθιστης
οικογένειας, με φόντο τη βικτωριανή Αγγλία. Ο πατέρας, διακεκριμένος
επιστήμονας και συνομιλητής του Δαρβίνου, βιώνει και κατανοεί κάθε πτυχή της
πραγματικότητας μέσα απ' το πρίσμα της άτεγκτης θρησκευτικής του πίστης. Ο
γιος, που μέλλει να εξελιχθεί σε κορυφαία μορφή των αγγλικών γραμμάτων, νους
ανήσυχος από τη φύση του, μεγαλώνει χωρίς την παραμικρή επαφή με τη λογοτεχνία·
η μυθοπλασία είναι ψέμα, και στο σπίτι τα ψέματα απαγορεύονται.
Το
βιβλίο είναι πολύ περισσότερα απ' όσα υποδηλώνει ο τίτλος του. Είναι η
καταγραφή του αγώνα ανάμεσα σε δύο ιδιοσυγκρασίες, δύο συνειδήσεις, και σχεδόν
δύο εποχές. Είναι η ιστορία της αναπόφευκτης ρήξης ανάμεσα σε δύο πλάσματα που
το ένα γεννήθηκε για να πετάει μπροστά, ενώ το άλλο για να μένει στάσιμο. Πάνω
απ' όλα, όμως, είναι μια τρυφερή αφήγηση από έναν πληγωμένο γιο που δεν παύει
στιγμή να αγαπά βαθιά τον πραγματικά τραγικό ήρωα του βιβλίου: τον πατέρα του.
Συνδυάζοντας
αριστοτεχνικά τη βιωματική γραφή με τη διεισδυτική αποτύπωση των πνευματικών
και κοινωνικών ζυμώσεων μιας οριακής εποχής, το "Πατέρας και γιος"
θεωρήθηκε ήδη από τη δημοσίευσή του, το 1907, έργο εμβληματικό, θέτοντας ένα
ανυπέρβλητο στο εξής πρότυπο για το είδος της αυτοβιογραφίας.
SAPIENS. "MIA ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ"
Yuval Noah Harari
Mια
σαρωτική ιστορία του πολιτισμού από την καταγωγή των ειδών μέχρι τους
υπερανθρώπους, γεμάτη απροσδόκητα δεδομένα, αιρετικές σκέψεις, παράξενες
θεωρίες και συγκλονιστικές αφηγήσεις.
Εκατό
χιλιάδες χρόνια πριν τουλάχιστον έξι "ανθρώπινα" είδη κατοικούσαν στη
γη. Σήμερα υπάρχει μόνο ένα. Ο Homo Sapiens, δηλαδή εμείς. Πώς τα κατάφερε το
είδος μας στη μάχη για την κυριαρχία; Πώς βρέθηκαν οι τροφοσυλλέκτες πρόγονοί
μας να στήνουν πόλεις και βασίλεια; Πώς φτάσαμε να πιστεύουμε σε θεούς, σε έθνη
και σε ανθρώπινα δικαιώματα; Να εμπιστευόμαστε χρήματα, νόμους και βιβλία; Να
υποδουλωνόμαστε σε γραφειοκρατίες, χρονοδιαγράμματα και καταναλωτικά μοντέλα;
Και πώς θα είναι ο κόσμος μας στις χιλιετίες που θα έρθουν;
Ο
καθηγητής Γιουβάλ Νώε Χαράρι, διατρέχει όλη την ανθρώπινη ιστορία, από τους
πρώτους ανθρώπους που περπάτησαν στη γη μέχρι τις ριζοσπαστικές -και ενίοτε
καταστροφικές- καινοτομίες της Γνωστικής, της Αγροτικής και της Επιστημονικής
Επανάστασης. Αντλώντας από ένα τεράστιο φάσμα επιστημών (βιολογία και γενετική,
παλαιοντολογία και ιστορία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και οικονομικά),
προσφέρει πρωτότυπες, αναπάντεχες και συχνά διασκεδαστικές απαντήσεις στα πιο
κρίσιμα ερωτήματα: Γιατί μπόρεσαν οι άνθρωποι να συγκεντρωθούν σε εκπληκτικά
μεγάλους πληθυσμούς, ενώ οι άλλες ομάδες πρωτευόντων δεν ξεπερνούν τα εκατόν
πενήντα άτομα; Επειδή, λέει, το ταλέντο μας στο κουτσομπολιό μάς επιτρέπει να
συγκροτούμε δίκτυα σε κοινωνίες που θα ήταν υπερβολικά μεγάλες για προσωπικές
σχέσεις ανάμεσα σε όλα τα μέλη τους, ενώ οι "φαντασιακές
πραγματικότητες" που διαμορφώνουμε και αποδεχόμαστε -όπως το χρήμα, η
εκκλησία, οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης- μας κρατάνε σε τάξη. Ποιος
καλλιέργησε ποιον, ο άνθρωπος ή το σιτάρι; Το σιτάρι...
Μολονότι
οι έννοιες είναι ασυνήθιστες και περίπλοκες, η επιδέξια πρόζα και το πικρό,
ανατρεπτικό χιούμορ του Χαράρι τα βγάζουν πέρα με ένα υλικό που μπορεί να
προσφερόταν για ακαδημαϊκή πλήξη. Άλλωστε το βιβλίο επανέρχεται συχνά σ’ ένα
άλλο ερώτημα: Όλη αυτή η πρόοδος κάνει άραγε τη ζωή μας πιο εύκολη κι εμάς πιο
ευτυχισμένους; Η απάντηση μπορεί να σας απογοητεύσει.
ΗΘΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΠΙΣΤΗ - ΠΙΣΤΩΣΗ.
ΤΑΣΙΟΣ Π. ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
Όχι.
Δεν είναι βιβλίο Οικονομίας - είναι Ηθοπολιτικό μανιφέστο.
Οι
οικονομικές επιλογές γίνονται από έναν "Άνθρωπο" - όχι από έναν
ακρωτηριασμένον "οικονομικό άνθρωπο": Διότι ΩΦΕΛΕΙΑ δεν είναι μόνον
όσα αγοράζονται, αλλά συχνότατα είναι και πλήθος από χαρές, η απόκτηση των
οποίων προϋποθέτει επιλογές ζημιογόνες σε όρους χρηματικούς!
Άσε
που και ο Δαρβίνος μας είπε ότι μόνον εκείνες οι Ομάδες χιμπατζήδων απόχτησαν
εξελικτικό πλεονέκτημα, όσες είχαν "εσωτερική συνοχή" (δηλαδή Ήθος].
Και δεν είναι τυχαία η ετυμολογική ταυτότητα ανάμεσα στην Πίστη και στην
Πίστωση: Πλήθος δράσεων παραγωγής πλούτου ("πίστωση"), στηρίζονται σε
στάσεις και πράξεις ηθολογικής κατηγορίας ("εμ-Πιστωσύνη").
Ετούτο
γίνεται και θεωρητικώς κατανοητό: Σκέψου ότι εξαρτώμαι καίρια απ' την Κοινότητα
(στηρίζομαι στην αλληλεγγύη της, καθρεφτίζομαι στα μάτια-της για να υπάρξω),
αλλ' ωστόσο την ανταγωνίζομαι - αφού τα αγαθά δεν επαρκούν "για όλους και
ακόπως". Αυτή λοιπόν η καραμπινάτη αντίθεση είναι θέμα Ηθοπολιτικό - κι
επομένως, πώς μπορούν να μιλάνε για "καθαρώς οικονομικά" φαινόμενα;
Και πώς οι "οικονομικές"-μας επιλογές της τελευταίας 30-ετίας ήσαν
αθώες απέναντι στα παιδιά και στα εγγόνια-μας (τους σημερινούς ανέργους);...
Μ'
αυτά και γι' αυτά, το βιβλιαράκι πήρε τον τίτλο Ηθο-Οικονομικά.
ΟΤΑΝ ΘΑ ΔΕΙΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
Στέφανος Δάνδολος
Είναι
ο έρωτας μια ψυχή εγκλωβισμένη σε δυο κορμιά; Και πόσο εύκολο είναι να
εξεγερθείς ενάντια στη μοίρα που έχει ήδη οριστεί για σένα;
Αθήνα,
1886. Η ζωή της Μαργαρίτας βυθίζεται μέσα σε έναν γάμο που μοιάζει με αργό
θάνατο. Ώσπου ερωτεύεται παράφορα έναν άντρα που νόμιζε ότι υπήρχε μόνο στα
παραμύθια. Και όλος ο κόσμος της γίνεται μια μάχη ανάμεσα στο φως και το
σκοτάδι.
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1966-2000
Αργύρης Χιόνης
Παρουσίαση
"Τελικά,
τα μόνα πραγματικά αγαπημένα, τα μόνα βαθιά, ώς τα γεράματα, ώς το τέλος,
ερωτευμένα ζευγάρια που έχω γνωρίσει ήταν άκληρα".
"Πέφτεις απ' το κλαδί και κλαις. Γιατί;
Δεν το 'ξερες πως είσαι φύλλο;"
"Αν και είμαι μόλις 63 ετών και έχω
εκτίσει μόνο 40 χρόνια ποίησης, αποφάσισα να προβώ στη συγκεντρωτική αυτή
έκδοση των ποιημάτων μου, φοβούμενος ότι, επειδή οι θεοί αγαπούν τους νέους,
δεν θα έχω τον απαιτούμενο χρόνο για να δώσω στη δουλειά μου τη μορφή που θα
έπρεπε να έχει, πριν παραδοθεί στην αιωνιότητα. Αν δεν το κάνω αυτό εγώ, θα το
κάνει, ίσως, κάποιος συμπαθής τυμβωρύχος (βλέπε φιλόλογος), όταν δεν θά 'μαι
πια εδώ και δεν θα μπορώ να του τραβήξω το αυτί για τις τυχόν αυθαίρετες (τι άλλο
θα μπορούσαν να είναι;) "αναπαλαιώσεις".
Όσο
κι αν φαίνεται να αστειεύομαι, το πράγμα είναι σοβαρό. Τα δύο από τα τρία πρώτα
βιβλία μου που εκδόθηκαν ερήμην μου, γιατί τότε βρισκόμουν εις τας Ευρώπας και
δεν έλαβα ποτέ δοκίμια, βρίθουν λαθών και στερούνται στίχων που για άγνωστη
αιτία αγνοήθηκαν. Ιδιαίτερα πονάω το τρίτο μου βιβλίο, τις
"Μεταμορφώσεις", το οποίο, ενώ συνιστά τον θεμέλιο λίθο όσων
επρόκειτο να ακολουθήσουν, βγήκε παραμορφωμένο και, επί πλέον, ποτέ δεν διακινήθηκε.
Αν θυμάμαι καλά, διέθεσα ο ίδιος 12 μόνο αντίτυπα σε τέσσερα βιβλιοπωλεία. Τα
υπόλοιπα τα μοίραζα, επί χρόνια, δεξιά και αριστερά, σε φίλους και γνωστούς,
και έχω ακόμη πέντε, αδιάθετα, στη βιβλιοθήκη μου". (Από τη
"Λογοδοσία" του ποιητή, στο επίμετρο της έκδοσης)
ΕΓΩ, Ο ΚΛΑΥΔΙΟΣ
ΡΟΜΠΕΡΤ ΓΚΡΑΙΗΒΣ
Ποιος
είναι στην πραγματικότητα ο Κλαύδιος που οι συγγενείς και οι φίλοι του τον
αποκαλούν «εκείνος ο Κλαύδιος», «Κλαύδιος ο ηλίθιος», «Κλαύδιος ο ψευδός» ή «ο
καημένος ο θείος Κλαύδιος»; Χίλια εννιακόσια χρόνια μετά την άνοδό του στο
θρόνο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αυτό ο ίδιος Κλαύδιος – ο Τιβέριος Κλαύδιος
Δορύσος Νέρων Γερμανικός – γίνεται ο αξιαγάπητος ήρωας ενός από τα πιο δημοφιλή
ιστορικά μυθιστορήματα της εποχής μας.
Συνεσταλμένος
και ευγενικός, διόλου φιλόδοξος και στην πραγματικότητα έξυπνος και
στοχαστικός, ζει τον 1ο μ.Χ. αιώνα στα ανάκτορα των πιο φημισμένων
αυτοκρατόρων της Ρώμης, του θεϊκού Αυγούστου, του παππού του, του αυταρχικού
Τιβέριου, του θείου του, και του αιμοβόρου Καλιγούλα.
Με
την οξύνοια, το χιούμορ και την αδιαμφισβήτητη ικανότητα να καταλαβαίνει τους
ανθρώπους, κατορθώνει όχι μόνο να διαφύγει και να επιβιώσει των ραδιουργιών της
Αυλής, αλλά και να ανακηρυχθεί ύπατος αρχηγός της απέραντης Ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας.
Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΟΤΗ
Γιόζεφ Ροτ
"Η
διαθήκη μου". Έτσι ονόμαζε ο Γιόζεφ Ροτ αυτό το τελευταίο του αφήγημα, που
προφητεύει ποιητικά, μέσω της θαυμαστής ιστορίας του Παρισινού κλοσάρ, τον ίδιο
του το θάνατο, με συγκλονιστική συνέπεια, εύθυμη άνεση και απαράμιλλη
στυλιστική δεξιοτεχνία.
"Ο
θρύλος του αγίου πότη" δημοσιεύτηκε το 1939, τη χρονιά που πέθανε ο
συγγραφέας. Σαν τον Αντρέας, τον ήρωα της ιστορίας, ο Ροτ πέθανε από τη μεγάλη
κατανάλωση του αλκοόλ στο Παρίσι, αλλά το παρόν αφήγημα δεν αποτελεί
αυτοβιογραφική αφήγηση. Είναι ένα κοσμικό θαυμαστό παραμύθι, στο οποίο ο
πλάνητας Αντρέας, αφού έχει ζήσει κάτω από τις γέφυρες, γίνεται αποδέκτης μιας
σειράς τυχερών γεγονότων που τον οδηγούν ξαφνικά σ' ένα διαφορετικό επίπεδο
ύπαρξης. Η νουβέλα είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένη, αυστηρή, ανατρεπτική και
παιγνιώδης ταυτόχρονα, παρ' όλο το μελαγχολικό θέμα της.
Ο
συγγραφέας και πότης Γιόζεφ Ροτ, επειδή το φάσμα του επερχόμενου πολέμου τού
στερούσε κάθε διάθεση να ζήσει και να επιζήσει, κατάφερε μ' αυτό το έργο του να
υψώσει εν ζωή ακόμα ένα έξοχο μνημείο αυτοειρωνείας. επιείκειας και καρτερίας.
ΙΩΒ. Η ΙΣTΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΠΛΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Joseph Roth
"Πριν
πολλά χρόνια ζούσε στο Τσούχνοβο ένας άντρας ονόματι Μέντελ Σίνγκερ. Ήταν
ευλαβικός, θεοσεβούμενος και συνηθισμένος, ένας Εβραίος σαν όλους..."
Έτσι
ξεκινά ο Ροτ το μυθιστόρημά του για την απώλεια της πίστης και τα βάσανα του
ανθρώπου. Ο σύγχρονος Ιώβ δοκιμάζεται στα γκέτο της τσαρικής Ρωσίας και ύστερα
στους ανελέητους δρόμους της Νέας Υόρκης. Ο Μέντελ Σίνγκερ χάνει την οικογένειά
του, αρρωσταίνει βαριά και πέφτει θύμα σκληρής μεταχείρισης. Χρειάζεται ένα
θαύμα...
-
Δεν θέλω να κάψω ένα μόνο σπίτι, δεν θέλω να κάψω έναν μόνον άνθρωπο. Θα τα
χάσετε, αν σας πω τί είχα κατά νου να κάψω. Θα τα χάσετε και θα πείτε: τρελάθηκε
κι ο Μέντελ, σαν την κόρη του. Αλλά σας βεβαιώνω: δεν είμαι τρελός. Τρελός
ήμουν. Πάνω από εξήντα χρόνια ήμουν τρελός, σήμερα δεν είμαι.
-
Πες μας, λοιπόν, τι θέλεις να κάψεις!
-
Τον Θεό! Θέλω να κάψω τον Θεό!
Όποιος παραδοθεί
στη συγκίνηση που προξενεί αυτό το βιβλίο, ας μην το έχει βάρος στη συνείδησή
του: εκείνο που τον συντάραξε ήταν η θεμιτή επίδραση της ανόθευτης μεγάλης
τέχνης. (Lion Feucht Wanger)
Η ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΗ
Φωτεινή Τσαλίκογλου
Περίληψη
Όταν
μεγαλώσω, δεν ξέρω τι θα θέλω να κάνω, μπορεί να μου αρέσει να γίνω συγγραφέας
και να γράφω ιστορίες. Μπορεί να θέλω να γίνω γιατρός. Μπορεί να είμαι τυχερή…
Να βρω το φάρμακο που θα διώχνει μακριά τις σφαίρες, την πείνα, τα άγρια μάτια.
Να
κατασκευάζεις μια ιστορία ή πολλές διαφορετικές κι ασύμβατες μεταξύ τους
ιστορίες για τον εαυτό σου και τον κόσμο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αληθινό από
αυτές τις επινοημένες ιστορίες ζωής.
Η
Ευρυδίκη Ματθαίου γεννήθηκε στις 19 Απριλίου του 1937. Η μετακόμιση είναι η
αληθινή ιστορία της ζωής της, όπως κατάφερε να την αναπλάσει στη μνήμη της μια
νύχτα του 2019: μετά τον πόλεμο χάνει τη μικρή αδελφή της από αδέσποτη σφαίρα,
δεκατεσσάρων χρόνων μέσα σε ένα περίπτερο κάνει έρωτα για πρώτη φορά, η μαμά
ακούει Τένεσι Ουίλιαμς στο ραδιόφωνο, ένας εξόριστος άντρας είναι ερωτευμένος
με τον πατέρα της, αργότερα ένα ξένο μωρό στην Κωνσταντινούπολη γίνεται δικό
της μαζί με ένα κλεμμένο οικογενειακό άλμπουμ, μια γάτα, η Καρλότα, αδιαφορεί
για τα νεκρά παιδιά στις θάλασσες του Αιγαίου.
Γερνάω, θυμάμαι,
λαχταρώ, επινοώ, επισκευάζω τα κενά μνήμης, ανακαλύπτω. Γεννιέμαι ξανά.
Η
Ευρυδίκη λίγο πριν από το τέλος πραγματοποιεί το παιδικό της όνειρο.
ΠΑΝΩΡΑΙΑ
Νάσος Βαγενάς
Ένα
χρόνο μετά την έκδοση του συγκεντρωτικού τόμου των ποιημάτων του
("Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014", Κέδρος) το νέο ποιητικό βιβλίο του
Νάσου Βαγενά είναι το πλέον αυτοβιογραφικό του: ένα είδος ποιητικού
μυθιστορήματος (αποτελούμενου από 60 ολιγόστιχα χωρία), που αφηγείται
αναδρομικά, μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού, την τραγική ιστορία μιας
γυναίκας που έκανε ποίηση χωρίς να το ξέρει, στη μαρτυρική πόλη της Δράμας του
περασμένου αιώνα.
ΠΡΩΤΟΓΟΝΕΣ ΑΠΑΡΧΕΣ. Τελετουργία και μύθος στην αρχαία Ελλάδα
Walter Burkert
Αυτά
τα πρώιμα δοκίμια διατηρούν τρομακτικό ενδιαφέρον και μας παρουσιάζουν τον
Walter Burkert στις καλύτερες στιγμές του. Στα δοκίμια αυτά, ασχολείται για
πρώτη φορά με τα βαρυσήμαντα θέματα με τα οποία πάλευε καθ' όλη τη διάρκεια της
διακεκριμένης σταδιοδρομίας του: αίμα, θυσία, ενοχή, και η απεγνωσμένη
προσπάθεια να ελεγχθεί η βία μέσω της τελετουργίας. Η ευρυμάθεια του Burkert
και η βαθειά γνώση των πηγών είναι εκπληκτικές, αλλά το πιο αξιοσημείωτο απ' όλα
είναι η άποψή του περί του ιερού ως του σημείου από το οποίο οι θνητοί
ατενίζουν προς την άβυσσο, η οποία τους προκαλεί έναν τρόμο από τον οποίο
μπορούν να επανέλθουν, αν το κατορθώσουν, μόνο μέσω του μύθου και της
τελετουργίας.
ΜΟΝΟ Ο ΑΕΡΑΣ ΑΚΟΥΓΟΤΑΝ
Ευγενία Μπογιάνου
Στην
εξαιρετική συλλογή “Μόνο ο αέρας ακουγόταν”, δεν υπάρχει κάποιο νήμα που να
συνδέει τις ιστορίες, εκτός από ορισμένα κοινά στοιχεία μεταξύ τους, και τα
οποία ανιχνεύονται, στην συνολική θεματική του ύφους της συγγραφέως. Οι
καθημερινοί άνθρωποι χτυπημένοι από την μοίρα και οι οποίοι βιώνουν καταστάσεις
που δεν μπορούν να τις διαχειριστούν. Ο θάνατος, η απώλεια και η διαχείρισή
της, η ανεργία, οι άστεγοι, οι μετανάστες, ο χωρισμός είναι τα θέματα που
κυριαρχούν στα διηγήματα.
“Η ζωή είναι μια
μακριά ακολουθία αποχωρισμών. Δεν παύουμε ποτέ να αποχαιρετούμε ό,τι
αγαπήσαμε.”
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ. Φύλλα πορείας ΙΙΙ
Χόρχε Μπουκάι
"Αν,
όμως, ζει ο άλλος μέσα μας,
τότε
ο θάνατος είναι μεγάλος ψεύτης
και
η αρρώστια μεγάλο ψέμα"
"Αυτό
που μπορούμε να κάνουμε για να μην υποφέρουμε "περισσότερο", δεν
είναι να αγαπάμε "λιγότερο", αλλά να μάθουμε, όταν φτάνει η στιγμή
του αποχωρισμού ή της απώλειας, να μη μένουμε κολλημένοι σ' αυτό που δεν
υπάρχει πια. Να χαιρόμαστε τη στιγμή, όσο διαρκεί, και να προσπαθούμε να την
κάνουμε όσο γίνεται καλύτερη. Να ζούμε ρισκάροντας κάθε λεπτό της ζωής μας.
Τέλος, να μη ζήσουμε αύριο με τη σκέψη στη σημερινή μέρα που ήταν τόσο ωραία,
γιατί αύριο θα έχουμε την υποχρέωση να κάνουμε ό,τι φέρει το αύριο. Και θα
προσπαθήσουμε να το κάνουμε κι αυτό εξίσου ωραίο."
Η
αυτονομία, ο έρωτας, ο πόνος, η ευτυχία και η πνευματικότητα είναι οι πέντε
δρόμοι τους οποίους χαράζει ο Μπουκάι στον χάρτη που οδηγεί στην ολοκλήρωση του
ανθρώπου, στη συνειδητοποίηση του εαυτού του. Πέντε διαδρομές που θα πρέπει ο
καθένας να διανύσει μέσα από προσωπικές εμπειρίες και με τον δικό του τρόπο.
"Ο δρόμος των δακρύων" είναι, κατά τον Χόρχε Μπουκάι, "ο πιο
σκληρός από τους δρόμους αυτούς". Είναι το μονοπάτι του πόνου, του πένθους
και των απωλειών, μα ακόμη κι έτσι, είναι ένας δρόμος απολύτως απαραίτητος.
Γιατί δεν μπορούμε να συνεχίσουμε αν δεν αφήσουμε πίσω αυτό που δεν είναι πια
εδώ μαζί μας.
Ο ΒΡΑΖΙΛΙΑΝΙΚΟΣ ΑΓΡΙΟΓΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ
ARTHUR CONAN DOYLE
Παρουσίαση
Arthur
Conan Doyle (1859-1930): ο συγγραφέας ενός από τους ανθεκτικότερους ήρωες στην
παγκόσμια λογοτεχνία, του θρυλικού ντετέκτιβ Σέρλοκ Χόλμς. Γεννημένος στο
Εδιμβούργο, έζησε μια πολυκύμαντη ζωή: γιατρός, ναυτικός, πυγμάχος, με έντονη
πολιτική δράση, για την οποία του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Sir», έμεινε στην
ιστορία για τις αστυνομικές του αφηγήσεις αλλά και για τα διηγήματα μυστηρίου,
που ο ίδιος αγαπούσε ακόμη περισσότερο. Ίσως γιατί απέρρεαν κυρίως από το
μεγάλο πάθος του για τον Πνευματισμό, που την προαγωγή του την έκανε έργο ζωής.
«ΓΟΤΘΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ»,
από Βικτοριανές Συγγραφείς. Συλλογικό έργο
Εκδ. «Aes Nocturna»
Το
παρελθόν που στοιχειώνει, ο έρωτας που ξεπερνάει το θάνατο, βασανισμένες
οπτασίες και ένοχα μυστικά, οι νεκροί που αφυπνίζουν τους ζωντανούς, ήρωες που
πέφτουν θύματα του σκοτεινού εαυτού τους, η έλξη για το υπερφυσικό και το
παράδοξο, η κατάρα της τέχνης, εμμονές και απαγορευμένες επιθυμίες· όλα μέρος
είτε της φαντασίας, είτε της πραγματικότητας της συγγραφέως και γυναίκας της
βικτοριανής εποχής...
Με
ονειρική απόκοσμη ατμόσφαιρα και υποβλητικό πνεύμα, άλλοτε με τη νοσηρότητα
ενός υπόγειου τρόμου και άλλοτε με ξεχωριστή ευαισθησία για τις κρυφές πτυχές
του ανθρώπινου ψυχισμού, με διάχυτη μελαγχολία αλλά και πινελιές φρίκης κι
εκκεντρικότητας, από διάσημες συγγραφείς όπως η Ήντιθ Ουόρτον, η Σάρλοτ Μπροντέ
και η Ελίζαμπεθ Γκάσκελ και φημισμένες προσωπικότητες του 19ου αιώνα όπως η
Σάρλοτ Πέρκινς Γκίλμαν και η Βέρνον Λη, δεκαοκτώ κλασικές ιστορίες μυστηρίου
και υπερφυσικού που ξετυλίγουν τα γοητευτικά μα και ζοφερά μονοπάτια του
βικτοριανού κόσμου...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΣΕΒΩΝ ΜΟΥ ΦΟΒΩΝ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
Περίληψη
Η
Πόλη ''αλλιώς''. Όπως την ένιωσα περπατώντας επίμονα στα σοκάκια της, στις
καινούργιες λεωφόρους, στους μπαχτσέδες και στις όχθες του Κεράτιου και του
Βοσπόρου. Ψελλίζοντας τα τούρκικα με λάθη, που με παρασέρνουν σε περιπέτειες,
φανερώνοντας την ασέβεια της ευσεβούς φήμης της, την ανάγκη της σιωπής μες στο
πολύχρωμο και πολύβουο παρόν της, τη νοσταλγία των αληθινών της φόβων που
οργάνωσαν το μεγαλείο της. Σε αυτή τη νέα έκδοση-εκδοχή περιλαμβάνεται το
αρχικό κείμενο της Κωνσταντινούπολης - Των ασεβών μου φόβων, αλλά και η
συνέχειά του. Δηλαδή οι περιπλανήσεις και οι εμπειρίες μετά το 2008, σε αυτή
την πόλη που με φορτίζει σταθερά με ανίατη νοσταλγία.
ΜΕ ΤΟΥ ΒΟΡΗΑ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ ΣΜΥΡΝΗ, ΣΥΡΟΣ, ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑ, ΑΙΔΗΨΟΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΚΤΟΠΛΟΙΑ, ΣΚΙΑΘΟΣ, ΤΗΝΟΣ, ΣΤΥΛΙΔΑ, ΣΚΥΡΟΣ, ΑΘΩΣ
Αλέξανδρος Μωραϊτίδης
Ο
άλλος Αλέξανδρος, δίπλα στον Παπαδιαμάντη, έγραψε λίγα διηγήματα, ωστόσο το
πλήθος των ταξιδιωτικών του άρθρων, με τις ωραίες περιγραφές και τις εντυπώσεις
που μας παραθέτει, τον καθιστούν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς αυτού του
είδους. Στον τόμο αυτό αναδημοσιεύονται από τη σειρά «Με του Βορηά τα Κύματα»
άρθρα που περιγράφουν παράκτιες πόλεις και νησιά του Αιγαίου, έναν κόσμο
αλλοτινό, όμορφο στο παρελθόν και απολαυστικό ως ανάγνωσμα. (Από την παρουσίαση
στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΡΙΩΝ ΠΟΛΕΩΝ
BETTANY HUGHES
Λίγα
λόγια
Η
Κωνσταντινούπολη ήταν ανέκαθεν ένας τόπος όπου οι ιστορίες συγκρούονται με την
Ιστορία, όπου το αφήγημα είναι τόσο δυνατό όσο το καθαρό ιστορικό γεγονός. Από
το Κοράνιο μέχρι τον Σαίξπηρ, η πόλη με τα τρία ονόματα –Βυζάντιο,
Κωνσταντινούπολη, Ιστανμπούλ–, αντηχεί ως ιδέα και ως τόπος και ξεπερνά τα
σύνορά της, πραγματικά και φανταστικά. Η πύλη ανάμεσα στην Ανατολή και στη
Δύση, τον Βορρά και τον Νότο, έχει λειτουργήσει ως πρωτεύουσα της Ύστερης
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της Βυζαντινής, της Λατινικής και της Οθωμανικής. Για
ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της ύπαρξής της το κοσμοπολίτικο αυτό μέρος ήταν
γνωστό απλώς ως Η Πολιτεία, αλλά, όπως αποκαλύπτει η Μπέτανι Χιουζ, δεν
αποτελεί μόνο μια πολιτεία αλλά μια παγκόσμια ιστορία.
Στο
επικό αυτό βιβλίο, η Χιουζ μάς οδηγεί σ’ ένα μαγευτικό ιστορικό ταξίδι από τη
νεολιθική εποχή στο παρόν, μέσω των πολλών ενσαρκώσεων μιας από τις μεγαλύτερες
πόλεις, εξερευνώντας τρόπους με τους οποίους η επιρροή της διαμόρφωσε τον
ευρύτερο κόσμο. Η Χιουζ μελετά αυτό που απαιτείται για να γίνει μια πολιτεία
και αφηγείται την ιστορία όχι μόνο αυτοκρατόρων, βεζίρηδων, χαλίφηδων και
σουλτάνων, αλλά των φτωχών και όσων δεν έχουν φωνή, γυναικών και αντρών των
οποίων οι προσδοκίες και τα όνειρα επανεφηύραν την Κωνσταντινούπολη. Βασισμένο
σε λεπτομερή έρευνα και στοιχεία που συλλέχθηκαν επί μια δεκαετία καθώς και νέα
αρχαιολογικά ευρήματα, πρόκειται για ένα συναρπαστικό πορτρέτο μιας σπουδαίας
πόλης.
ΣΙΔΗΡΟΥΝ ΠΑΡΑΠΕΤΑΣΜΑ Συνθλίβοντας την Ανατολική Ευρώπη, 1944-1956
ΑΝ ΑΠΛΜΠΑΟΥΜ
Από
το 1945 ώς το 1953, η Σοβιετική Ένωση μεταμόρφωσε ριζικά μια ολόκληρη περιοχή,
από τη Βαλτική ώς την Αδριατική, από την καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου ώς τη
νότια και την ανατολική της περιφέρεια. Σε τούτο το βιβλίο όμως εγώ θα
επικεντρωθώ στην κεντρική Ευρώπη. Θα αναφερθώ βέβαια στην Τσεχοσλοβακία, στη
Ρουμανία, στη Βουλγαρία, καθώς και στη Γιουγκοσλαβία, αλλά θα εστιάσω ιδιαίτερα
στην Ουγγαρία, την Πολωνία και την Ανατολική Γερμανία. Διάλεξα αυτές τις τρεις
χώρες όχι γιατί ήταν όμοιες μεταξύ τους, αλλά γιατί ήταν τόσο διαφορετικές.
Το
Σιδηρούν παραπέτασμα περιγράφει πώς δημιουργήθηκαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα
της Ανατολικής Ευρώπης, με την ώθηση του Στάλιν και της μυστικής αστυνομίας
του, και πώς διαμορφώθηκε η καθημερινή ζωή από τη στιγμή που παγιώθηκαν.
Αντλώντας από πρόσφατα ανοιγμένα ανατολικοευρωπαϊκά αρχεία, συνεντεύξεις και
προσωπικές αφηγήσεις που μεταφράζονται για πρώτη φορά, η Αν Άπλμπαουμ
περιγράφει με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τα διλήμματα που αντιμετώπισαν
εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθώντας να προσαρμοστούν σ’ έναν τρόπο ζωής ο οποίος
αμφισβητούσε όλα όσα πίστευαν και αφαιρούσε όλα όσα είχαν αποκτήσει. Το
σοβιετικό μπλοκ κατέληξε έτσι να είναι ένας χαμένος πολιτισμός, που η
σκληρότητα, η παράνοια, η αλλόκοτη ηθική και η ιδιότροπη αισθητική του
διατρέχουν αυτές τις ηλεκτρισμένες σελίδες.
ΣΙΝΟΥΧΕ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ
Μika Waltari
"Εγώ,
ο Σινουχέ ο Αιγύπτιος, είδα ένα αγόρι να χτυπάει τον πατέρα του στην άκρη του
δρόμου και να τον σκοτώνει. Είδα φτωχούς να ξεσηκώνονται ενάντια στους
πλούσιους, θεούς ενάντια στους θεούς. Είδα έναν άντρα, που έπινε το κρασί του
από κύπελλο χρυσό, να σκύβει μέσα στην αθλιότητα και να πίνει νερό με την
παλάμη του απ' το ποτάμι. Αυτούς που ζύγιζαν χρυσάφι να ζητιανεύουν στους
δρόμους και τις γυναίκες τους να πουλούν το κορμί τους για μερικές δεκάρες σ'
ένα νέγρο με βαμμένο πρόσωπο για ν' αγοράσουν λίγο ψωμί για τα παιδιά
τους."
Μέρες και νύχτες της Αραβίας
Περιγραφή
Βιβλίου
Μέσα από την υπέροχη ατμόσφαιρα του
παραμυθιού, από τη μακρινή, ονειρεμένη ανατολή, ο Μαχφούζ, αυτός ο σπουδαίος
μάστορας της γραφίδας, φέρνει κοντά μας με το δικό του αξεπέραστο τρόπο, τη
Σαχραζάτ και τις ιστορίες της. Αυτές που κράτησαν άγρυπνο το σουλτάνο για χίλιες
και μια νύχτες, αυτές που τον άλλαξαν και από θηρίο ανήμερο τον έκαναν άνθρωπο
με μυαλό και αισθήματα. Ο Μαχφούζ δίνει καινούρια ζωή σ' αυτό το αραβικό αριστούργημα.
Οι πλούσιοι και ο λαός γνωρίζουν καλά τη θέση τους, η θελκτική οδαλίσκη με τα υπέροχα
ερωτικά της προσόντα παρασύρει στον
όλεθρο τους άντρες που σέρνονται στα πόδια της.
Το καλό τζίνι βοηθά τους
ερωτευμένους, το κακό βγάζει στην επιφάνεια τη διαφθορά που επικρατεί στις
κεφαλές του τόπου. Όλα μα όλα είναι αφάνταστα επίκαιρα και σήμερα στη ζωή μας.
Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ έγραψε ένα σπουδαίο μυθιστόρημα, πολύχρωμο και αστραφτερό όσο
και οι ιστορίες που του το ενέπνευσαν. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΥ)
ΠΡΟΣΚΕΦΑΛΟ ΜΕ ΦΥΛΛΑ ΛΕΜΟΝΙΑΣ
Αλέξανδρος Ίσαρης
Ένα - σχεδόν - 16σέλιδο που κοστίζει σχεδόν 2 ευρώ - στο πολυτονικό
φυσικά - και θα το ζήλευαν και οι σπουδαιότεροι θεολόγοι ή φιλόσοφοι. Ο
Αλέξανδρος Ίσαρης σε πρώτο πρόσωπο εκθειάζει με ποιητικό τρόπο τη θέα από ένα
νεκροταφίο που βρίσκεται στον Πύργο της Τήνου και σπεύδει να αγοράσει έναν τάφο
"στο λευκότερο σημείο του Αιγαίου".
Φαντάζεται οτι όταν έρθει η ώρα του, θα τον θάψουν εκεί με άνθη ή φύλλα
λεμονιάς τυλιγμένο με λευκό σεντόνι και για προσκέφαλο ένα μαξιλάρι χωρίς
κόμπους, γεμισμένο με λεμονόφυλλα.
Το Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς είναι ένα κείμενο που μιλάει για το
θάνατο μέσα από την κατάφαση της ζωής και μας προτρέπει σύμφωνα με τη ρήση της
Μαργκερίτ Γιουρσενάρ "να περάσουμε στο θάνατο με τα μάτια ανοιχτά".
ΕΘΙΜΑ ΤΑΦΗΣ
Kent Hannah
ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ
ΙΣΛΑΝΔΙΑ, ΤΟ 1829, η Άγκνες Μάγκνουσντότιρ καταδικάζεται σε θάνατο για τη
συμμετοχή της στη βίαιη δολοφονία του εραστή της. Με απόφαση του Νομαρχιακού
Επιτρόπου Μπγιορν Μπλόνταλ περνάει τους τελευταίους μήνες της ζωής της στο
αγρόκτημα του Νομαρχιακού Υπαλλήλου Γιον Γιόνσον, στο ίδιο σπίτι με τη γυναίκα
του και τις δυο τους κόρες. Τρομοκρατημένη από την παρουσία μιας φόνισσας η
οικογένεια αποφεύγει κάθε επαφή με την Άγκνες. Μόνον ο Τότι, ο νεαρός
ιεροδιάκονος εφημέριος, διορισμένος πνευματικός της, προσπαθεί να την στηρίξει
και να την συντροφέψει ως το τέλος. Καθώς οι βδομάδες περνούν, η δύσκολη
αγροτική ζωή αναγκάζει τα μέλη της οικογένειας να δουλέψουν πλάι πλάι με την
Άγκνες. Η ιστορία της ξεδιπλώνεται σιγά σιγά και τόσο το ζευγάρι, όσο και οι
δυο κόρες του, συνειδητοποιούν με φρίκη ότι η πραγματικότητα δεν είναι αυτή που
νόμιζαν. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Μια ιστορία
πλημμυρισμένη με θρύλους, ποίηση, αλλά και την πίκρα μιας χαμένης ζωής... Καθώς
ο χρόνος της Άγκνες τελειώνει μέρα με τη μέρα, οι συγκλονιστικές περιγραφές της
Κεντ αφήνουν τη γεύση τους... Ακόμα και η φρίκη του τέλους, ο τρομερός φόβος
της Άγκνες, γίνονται εικόνες που αγγίζουν την τελειότητα» (Sunday Telegraph)
















































